เมนู

‘‘ยาย สทฺธาย ปพฺพชิโต [ยาย สทฺธาปพฺพชิโต (สี. สฺยา. กํ.)], อคารสฺมานคาริยํ;

ตเมว สทฺธํ พฺรูเหหิ, มา นิทฺทาย วสํ คมี’’ติฯ

‘‘อนิจฺจา อทฺธุวา กามา, เยสุ มนฺโทว มุจฺฉิโต;

พทฺเธสุ [ขนฺเธสุ (สี.)] มุตฺตํ อสิตํ, กสฺมา ปพฺพชิตํ ตเปฯ

‘‘ฉนฺทราคสฺส วินยา, อวิชฺชาสมติกฺกมา;

ตํ ญาณํ ปรโมทานํ [ปริโยทาตํ (สี. ปี.), ปรโมทาตํ (สฺยา. กํ.), ปรมโวทานํ (สี. อฏฺฐ.)], กสฺมา ปพฺพชิตํ ตเปฯ

‘‘เฉตฺวา [เภตฺวา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] อวิชฺชํ วิชฺชาย, อาสวานํ ปริกฺขยา;

อโสกํ อนุปายาสํ, กสฺมา ปพฺพชิตํ ตเปฯ

‘‘อารทฺธวีริยํ ปหิตตฺตํ, นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกมํ;

นิพฺพานํ อภิกงฺขนฺตํ, กสฺมา ปพฺพชิตํ ตเป’’ติฯ

3. กสฺสปโคตฺตสุตฺตํ

[223] เอกํ สมยํ อายสฺมา กสฺสปโคตฺโต โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา กสฺสปโคตฺโต ทิวาวิหารคโต อญฺญตรํ เฉตํ โอวทติฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา อายสฺมนฺตํ กสฺสปโคตฺตํ สํเวเชตุกามา เยนายสฺมา กสฺสปโคตฺโต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ กสฺสปโคตฺตํ คาถาหิ อชฺฌภาสิ –

‘‘คิริทุคฺคจรํ เฉตํ, อปฺปปญฺญํ อเจตสํ;

อกาเล โอวทํ ภิกฺขุ, มนฺโทว ปฏิภาติ มํฯ

‘‘สุณาติ น วิชานาติ, อาโลเกติ น ปสฺสติ;

ธมฺมสฺมิํ ภญฺญมานสฺมิํ, อตฺถํ พาโล น พุชฺฌติฯ

‘‘สเจปิ ทส ปชฺโชเต, ธารยิสฺสสิ กสฺสป;

เนว ทกฺขติ รูปานิ, จกฺขุ หิสฺส น วิชฺชตี’’ติฯ

อถ โข อายสฺมา กสฺสปโคตฺโต ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ

4. สมฺพหุลสุตฺตํ

[224] เอกํ สมยํ สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ วิหรนฺติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ อถ โข เต ภิกฺขู วสฺสํวุฏฺฐา [วสฺสํวุตฺถา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] เตมาสจฺจเยน จาริกํ ปกฺกมิํสุฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา เต ภิกฺขู อปสฺสนฺตี ปริเทวมานา ตายํ เวลายํ อิมํ คาถํ อภาสิ –

‘‘อรติ วิย เมชฺช ขายติ,

พหุเก ทิสฺวาน วิวิตฺเต อาสเน;

เต จิตฺตกถา พหุสฺสุตา,

โกเม โคตมสาวกา คตา’’ติฯ

เอวํ วุตฺเต, อญฺญตรา เทวตา ตํ เทวตํ คาถาย ปจฺจภาสิ –

‘‘มาคธํ คตา โกสลํ คตา, เอกจฺจิยา ปน วชฺชิภูมิยา;

มคา วิย อสงฺคจาริโน, อนิเกตา วิหรนฺติ ภิกฺขโว’’ติฯ

5. อานนฺทสุตฺตํ

[225] เอกํ สมยํ อายสฺมา อานนฺโท โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อานนฺโท อติเวลํ คิหิสญฺญตฺติพหุโล วิหรติฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา อายสฺมโต อานนฺทสฺส อนุกมฺปิกา อตฺถกามา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ สํเวเชตุกามา เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

‘‘รุกฺขมูลคหนํ ปสกฺกิย, นิพฺพานํ หทยสฺมิํ โอปิย;

ฌา โคตม มา ปมาโท [มา จ ปมาโท (สี. ปี.)], กิํ เต พิฬิพิฬิกา กริสฺสตี’’ติฯ

อถ โข อายสฺมา อานนฺโท ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ